“Ons-kent-ons is geen belemmering maar mag wel toegankelijker”

In gesprek met theatermaker Eva Custers en pianist/componist Willem Suilen

Noord-Limburg bestaat uit creatieve ons-kent-ons-netwerken

Eva: “Ik heb net de voorstelling ‘Waar het vlakke land gaat plooien’ afgerond en ben nu volop bezig met afstuderen. Vanuit Tilburg bereid ik ‘de Zwarte Grens’ voor in mijn geboorteplaats Neer. Het culturele netwerk in Noord-Limburg voelt als een ons-kent-ons wereldje dat voor ‘nieuwelingen’ als ik lastig te betreden is, ook al ben ik opgegroeid in de regio. Eenmaal onderdeel van zo’n creatief netwerk kun je razendsnel schakelen en is het júist heel handig dat iedereen elkaar kent.” Willem: “Ik herken wat je zegt en heb ook even mijn weg moeten zoeken toen ik vanuit Brussel weer in Venlo kwam wonen. Ik ken Venlo heel goed maar als maker voelde ik me echt wel een ‘nieuwkomer’.

Als je eenmaal je weg hebt gevonden ontstaan de mooiste projecten

Willem: “Net als Eva heb ik de ons-kent-ons netwerken in Noord-Limburg niet per se als belemmering ervaren. Ze kunnen wat mij betreft wel veel toegankelijker worden gemaakt voor nieuwe en terugkerende makers. Als getalenteerde makers sneller hun weg vinden naar de juiste personen en organisaties in Noord-Limburg kan dat volgens mij alleen maar positief uitpakken. Eenmaal opgenomen in één van de vele regionale makersnetwerken gaat het namelijk heel snel. Ik ben nu bijvoorbeeld onderdeel van ADEM, een voorstelling die speciaal is gemaakt voor medewerkers in de zorg. Via via werd ik gevraagd om artistiek leider te worden en sindsdien ben ik onderdeel van een heel veelzijdig en getalenteerd netwerk van Limburgse makers. Veel van de mensen in dit netwerk kende ik vóór ADEM nog niet.” Eva: “Dat is dus precies wat ik bedoel: als je eenmaal ‘binnen’ bent gaat er een hele wereld voor je open.”

Maak de gemeenschap onderdeel van een voorstelling

Eva: “Iets dat het realiseren van een productie in Noord-Limburg volgens mij ook makkelijker maakt is het betrekken van de lokale gemeenschap bij je project. Mijn voorstelling ‘de Zwarte Grens’ gaat over een verhaal dat vierhonderd jaar geleden plaatsvond op de plek waar de voorstelling straks wordt opgevoerd. Inwoners uit Neer en Kessel spelen zelf een rol in het stuk en het project leeft nu al enorm in de lokale gemeenschap. Die betrokkenheid zorgt automatisch voor een gigantisch draagvlak. Dat is als maker mooi om te zien en als publiek natuurlijk ook.” Willem: “Eigenlijk geldt voor ADEM hetzelfde. Waargebeurde verhalen uit de zorg hebben een plek gekregen in de voorstelling en dat helpt zorgmedewerkers te reflecteren op alle gevolgen van het coronavirus. Het coronavirus heeft ons natuurlijk allemaal geraakt maar de gevolgen zijn voor zorgmedewerkers misschien wel het meest ingrijpend.”

Zoek de juiste balans tussen artistieke vrijheid en commercie

Eva: “Toevallig werkt mijn moeder bij VieCuri Medisch Centrum. Ze heeft de voorstelling een paar maanden geleden gezien en ze praat er nog steeds over. Het heeft echt een diepe indruk op haar gemaakt.” Willem: “Dat is geweldig om te horen en ook precies wat het doel is van de voorstelling. We hebben nu zestien voorstellingen gespeeld in Venlo, negen in Venray en de komende tijd spelen we voor zorgmedewerkers in Maastricht, Breda, Eindhoven, Helmond, Alkmaar en Den Helder.” Eva: “Echt gaaf dat het zo’n succes is geworden.” Willem: “Dat is inderdaad heel fijn. Ik ben blij dat we met ADEM zoveel mensen hebben bereikt en, naar horen zeggen, ook hebben weten te raken. Desondanks ben ik van mening dat het bereiken van een grote hoeveelheid mensen niet een doel op zich hoeft te zijn. Voldoende ruimte voor vrij en innovatief werk draagt sterk bij aan het artistieke niveau van de regio.” Eva: “Helemaal mee eens, als maker vind ik dat commercie nooit boven artisticiteit mag staan.”

- - -

Eva Custers (Tilburg) is theatermaker en -docent. Ze zit in het laatste jaar van de opleiding Docerend Theatermaker aan de Fontys Hogeschool voor de Kunsten in Tilburg. Eva regisseerde in 2021 de voorstelling ‘Waar het vlakke land gaat plooien’ als onderdeel van het project ‘Pak je podium!’ van de ECI Cultuurfabriek in Roermond. Op dit moment werkt Eva aan buitenvoorstelling ‘de Zwarte Grens’ in haar geboorteplaats Neer. De voorstelling wordt gemaakt voor en door inwoners uit Neer en omstreken en gaat in juni 2022 in première.

Willem Suilen (Venlo) is pianist en componist. Hij specialiseerde zich in jazz en geïmproviseerde muziek aan de conservatoria van Maastricht, Rome en Brussel. In 2019 studeerde Willen af aan het Koninklijk Conservatorium in Brussel en in 2020 werd hij onderscheiden met de Toots Thielemans Jazz Award. Datzelfde jaar bracht hij zijn debuutalbum ‘The Antagonist – The Protagonist’ uit met zijn Willem Suilen Trio & String Quartet. Op dit moment is Willem muzikaal leider van de voorstelling ADEM, is hij betrokken bij Scratchjazz en geeft hij pianoles op Kunstencentrum Venlo.